Co to jest Ryzyko Zawodowe?
Ryzyko zawodowe – to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy (zgodnie z § 2 pkt 7 Rozporządzenia z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy).
Kto odpowiada za Ryzyko Zawodowe?
Zgodnie z art. 226 Kodeksu Pracy, Pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. Jednocześnie Pracodawca informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Ponadto, § 39 Rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy mówi, że Pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, występujące przy określonych pracach, oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. W szczególności Pracodawca zobligowany jest do zorganizowania pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed wypadkami oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych, a także stosowania technologii, urządzeń, materiałów, substancji, które nie będą powodowały zagrożeń dla życia i zdrowia pracowników.
Pracodawca może zatem sam dokonać oceny ryzyka zawodowego (np. w przedsiębiorstwach małych zatrudniających do 10 pracowników, jeśli kompetencje pracodawcy w tym zakresie są wystarczające) lub zlecić wykonanie oceny ryzyka osobom o odpowiednich kwalifikacjach. Mogą to być specjaliści służby bhp, osoby wykonujące zadania służby bhp, eksperci spoza zakładu pracy. Ważne aby były to osoby, które umieją rozpoznać rodzaje ryzyka i zagrożeń, potrafią wskazać ich źródła, znają procedury i normy właściwe dla określonych warunków pracy, orientują się w technologii stosowanej w przedsiębiorstwie. Warto do oceny ryzyka angażować pracowników przedsiębiorstwa, gdyż najlepiej znają swoje stanowiska pracy, a tym samym zagrożenia występujące na stanowisku pracy. W przedsiębiorstwach większych, do oceny ryzyka zawodowego warto powoływać zespół, złożony z:
- specjalisty do spraw bhp,
- przedstawiciela pracowników,
- przedstawiciela kadry kierowniczej,
- pracownika laboratorium wykonującego pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy.
Cel oceny Ryzyka Zawodowego.
Ocena ryzyka zawodowego dokonywana jest:
– w celu identyfikacji zagrożeń dla stanowisk pracy,
– gdy wprowadzane są zmiany na danym stanowisku pracy,
– gdy tworzone są nowe stanowiska pracy,
– w związku z wprowadzaniem zmian wewnątrz zakładu pracy.
Taka weryfikacja ryzyka zawodowego powinna być regularnie powtarzana w ściśle określonych odstępach czasu. Zawsze składa się z tych samych etapów: identyfikacja zagrożeń, wskazanie osób narażonych, ocenę rodzajów ryzyka i ich klasyfikację ze względu na poziom, wybór środków zaradczych, podjęcie działań z wykorzystaniem tych środków zaradczych, monitoring i kontrola.
Ocena ryzyka musi więc być szczegółowym sprawdzeniem a zarazem oceną tego, co na stanowisku pracy może spowodować powstanie urazu lub zachorowania pracowników. Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego i jego udokumentowanie jest zatem podstawowym obowiązkiem pracodawcy. Pracodawca powinien informować pracowników o ryzyku zawodowym na danym stanowisku pracy oraz o przyjętych procedurach i zasadach ochrony przed zagrożeniami. Zapoznanie pracownika z ryzykiem zawodowym powinno nastąpić przed dopuszczeniem go do pracy. Pracownik powinien podpisać, iż został poinformowany o zagrożeniach związanych z pracą. Podpisane potwierdzenie należy dołączyć do akt osobowych pracownika. Udowodnienie, że pracownik został poinformowany o ryzyku, ma ogromne znaczenie, gdy dojdzie do szkód podczas wykonywanej pracy.