Na wielu stanowiskach wykonywanie zadań wiąże się z koniecznością ręcznego przenoszenia towarów i sprzętów.
Wykonując ręczne prace transportowe, pracodawcy, kierownicy i pracownicy muszą pamiętać o zasadach bhp obowiązujących przy tego rodzaju pracach.
Zanim pracownik zostanie dopuszczony do ręcznych prac transportowych musi zostać:
– przeszkolony w zakresie bhp, głównie w zakresie prawidłowego wykonywania ręcznych prac transportowych,
– poinformowany o właściwościach przemieszczanego przedmiotu (kształt, gabaryty, właściwości fizyczne),
– zapoznany z oceną ryzyka zawodowego, oraz o środkach bezpieczeństwa zapobiegających urazom, a zwłaszcza urazom kończyn i kręgosłupa.
Pracodawca organizując ręczne prace transportowe powinien:
– uwzględniać wymagania ergonomii,
– ograniczać długotrwały wysiłek fizyczny,
– umożliwić przerwy w pracy na odpoczynek,
– wyeliminować lub zminimalizować nadmierne obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego,
– zminimalizować odległości ręcznego przemieszczania przedmiotów.
Ręczne prace transportowe powinny być wstrzymane gdy przedmiot jest:
– niestabilny lub jego zawartość może się przemieszczać,
– za duży, za ciężki, nieporęczny lub trudny do utrzymania,
– przedmiot ogranicza pole widzenia pracownika,
– mogą wystąpić nagłe ruchy przedmiotu,
– przedmiot posiada ostre, wystające elementy, które nie zostały zabezpieczone i grożą skaleczeniem pracownika,
-kształt, struktura przedmiotu może powodować urazy u pracownika, głównie w przypadku kolizji,
– wykonanie pracy wymaga pochylenia tułowia pracownika o kąt większy niż 45° lub wykonywania czynności przemieszczania w pozycji niestabilnej,
– przemieszczanie przedmiotu może być wykonywane tylko przez skręt tułowia,
– powierzchnia jest nierówna lub śliska,
– podłoga lub powierzchnia oparcia stóp jest niestabilna.
Masa przedmiotów podnoszonych i przenoszonych przez jednego pracownika nie może przekraczać:
- dla kobiet – 12 kg przy pracy stałej oraz 20 kg przy pracy dorywczej,
dla mężczyzn – 30 kg przy pracy stałej oraz 50 kg przy pracy dorywczej.
Dźwiganie ciężarów w ciąży dopuszczalne jest jedynie do masy 3 kg (niezależnie od rodzaju pracy).
Podnoszenie ciężarów przez kobietę karmiącą jest ograniczone do 6 kg przy pracy stałej i 10 kg przy pracy dorywczej.
II. Na wysokość powyżej obręczy barkowej:
dla kobiet – 8 kg przy pracy stałej oraz 14 kg przy pracy dorywczej,
dla mężczyzn – 21 kg przy pracy stałej oraz 35 kg przy pracy dorywczej.
III. Na odległość przekraczającą 25 metrów:
dla kobiet – 12 kg,
dla mężczyzn – 30 kg.
IV. Przenoszonych pod górę po nierównej powierzchni, pochylniach lub schodach, których maksymalny kąt nachylenia nie przekracza 30o, a wysokość przekracza 4 metry, niezależnie od odległości, na jaką przedmioty są przenoszone:
dla kobiet – 12 kg,
dla mężczyzn – 30 kg.
Podczas oburęcznego przemieszczania siła użyta przez pracownika niezbędna do zapoczątkowania ruchu przedmiotu, mierzona równolegle do podłoża, nie może przekraczać wartości:
– przy pchaniu – 300 N dla mężczyzn i 120 N dla kobiet,
– przy ciągnięciu – 250 N dla mężczyzn i 100 N dla kobiet.
Ręczne przetaczanie przedmiotów o kształtach okrągłych, głównie: beczek, rur o dużych średnicach, dopuszczalne jest, pod warunkiem, że zachowane będą wartości sił, jak podczas oburęcznego przemieszczania przedmiotów – określone wyżej oraz przy spełnieniu następujących wymagań:
– masa ręcznie przetaczanych przedmiotów, po terenie poziomym o twardej i gładkiej nawierzchni, nie może przekraczać 200 kg na jednego mężczyznę i 80 kg na jedną kobietę,
– masa ręcznie wtaczanych przedmiotów na pochylnie, nie może przekraczać 50 kg na jednego mężczyznę i 20 kg na jedną kobietę.
Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m, a masa 30 kg dla mężczyzn i 20 kg dla kobiet, powinno odbywać się zespołowo. Pod warunkiem, że na jednego pracownika przypadać będzie masa nieprzekraczająca przy:
1) pracy stałej – 25 kg dla mężczyzn i 10 kg dla kobiet,
2) pracy dorywczej – 42 kg dla mężczyzn i 17 kg dla kobiet.
Zabronione jest zespołowe przenoszenie przedmiotów na odległość przekraczającą 25 m lub o masie przekraczającej 500 kg dla mężczyzn i 200 kg dla kobiet.
Przy zespołowym przenoszeniu przedmiotów należy:
– dobrać pracowników pod względem wzrostu i wieku oraz wyznaczyć pracownika nadzorującego, doświadczonego w zakresie stosowania odpowiednich sposobów ręcznego przemieszczania przedmiotów i organizacji pracy,
– zapewnić odstępy między pracownikami co najmniej 0,75 m oraz zapewnić pracownikom odpowiedni sprzęt pracowniczy.