Kierowca samochodu ciężarowego jest wyjątkowo narażony na różnego rodzaju zagrożenia. Jego praca polega głównie na prowadzeniu ciężarówki lub innego pojazdu powyżej 3,5t na ustalonej trasie w celu dostarczenia produktów klientom. Dodatkowo wykonuje różne czynności towarzyszące, np. załadunek i rozładunek towaru, prowadzenie dokumentacji przewozowej, drobne naprawy samochodu, uzupełnianie paliwa i innych płynów eksploatacyjnych.
Wśród zagrożeń występujących na stanowisku pracy kierowcy pojazdu ciężarowego należy wymienić:
- Kolizja, wypadek drogowy, spowodowany:
długotrwałym prowadzeniem samochodu, brakiem lub zbyt krótkimi przerwami, zmęczeniem kierowcy, nasiloną sennością, stresem, pracą w godzinach nocnych, brakiem niedostatecznego właściwego oświetlenia, słabą widocznością, światłami innego pojazdu które oślepiają kierowcę, niedostosowaniem prędkości jazdy do warunków drogowych, jazdą niezgodną z przepisami o ruchu drogowym, dużym natężeniem ruchu drogowego, złymi warunkami atmosferycznymi, niesprawnym pojazdem, brakiem koncentracji.
Skutki kolizji, wypadku drogowego:
wewnętrzne i zewnętrzne urazy, złamania kończyn i kręgosłupa, wstrząśnienie mózgu, trwałe kalectwo, śmierć.
- Zaśnięcie podczas prowadzenia pojazdu na skutek:
długotrwałego prowadzenia pojazdu, wyczerpania organizmu, słabej widoczności, wysokiej temperatury powietrza w kabinie, nieodpowiedniej wentylacji, braku odpoczynku, jazdy w godzinach nocnych, przemęczenia wzroku, ograniczonej koncentracji.
Skutki zaśnięcie podczas prowadzenia pojazdu:
potłuczenia, obrażenia wewnętrzne i zewnętrzne, złamania kończyn, urazy kręgosłupa, wstrząśnienie mózgu, kalectwo.
- Pożar, spowodowany:
przewożeniem wybuchowych i łatwopalnych materiałów, wyciekającym paliwem, paleniem tytoniu w kabinie.
Skutki pożaru:
poparzenia ciała, zaczadzenie dymem oraz innymi szkodliwymi substancjami, kalectwo, śmierć.
- Wybuch, eksplozja spowodowany:
tankowaniem pojazdu, pęknięciem opony podczas jazdy.
Skutki wybuchu, eksplozji:
poparzenia ciała o charakterze termicznym i chemicznym, zaczadzenie dymem oraz innymi szkodliwymi substancjami, uszkodzenie lub utrata wzroku, kalectwo, śmierć.
- Upadek, poślizgnięcie na skutek:
śliskich nawierzchni i brakiem ich oznakowania, warunków pogodowych (np. opady), ograniczonej widoczności, braku koncentracji, roztargnienia, podczas wsiadania lub wysiadania z auta.
Skutki upadku, poślizgnięcia:
urazy kończyn, obrażenia wewnętrzne i zewnętrzne, siniaki, skaleczenia, otarcia skóry, wstrząśnienie mózgu, śmierć.
- Porażenie prądem elektrycznym na skutek:
nieprawidłowo podłączonych urządzeń elektrycznych.
Skutki porażenia prądem elektrycznym:
zakłócenie prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, zatrzymanie oddechu, zaburzenia widzenia, słyszenia, krążenia krwi, utrata przytomności, migotanie komór serca, śmierć.
- Uderzenie o ruchome i nieruchome przedmioty na skutek:
wąskich dojść i przejść na parkingach, między budynkami.
Skutki uderzenie o ruchome i nieruchome przedmioty:
siniaki, skaleczenia, otarcia skóry, potłuczenia.
- Przygniecenie spowodowane:
innymi samochodami, specjalistycznym sprzętem do rozładunku/ załadunku towaru, samodzielnym naprawianiem samochodu, wymianą kół i innych ciężkich części.
Skutki przygniecenia:
urazy głowy i ciała, obrażenia zewnętrzne i wewnętrzne, siniaki, utrata zębów, kalectwo, śmierć.
- Napaść:
kradzież: transportowanych towarów, paliwa, dóbr kierowcy, np. pieniędzy, telefonu.
Skutki napaści:
Obrażenia ciała i głowy, śmierć.
- Przeciążenie układu mięśniowo szkieletowego na skutek:
przenoszenia ciężki ładunków, stałej wymuszonej pozycji ciała podczas prowadzenia samochodu, organicznych ruchów kończyn dolnych podczas jazdy, nadmiernego wysiłku fizycznego.
Skutki przeciążenia układu mięśniowo szkieletowego:
bóle i zapalenia mięśni i stawów, skurcze kończyn, rwa kulszowa.
- Przeciążenie układu oddechowego na skutek:
wdychania spalin, palenia tytoniu, nieodpowiedniej wentylacji w kabinie, klimatyzacji, zmiennych warunków pogodowych, niewyleczonych chorób układu oddechowego, kontaktu z pyłem i kurzem, przebywania z różnymi ludźmi.
Skutki przeciążenia układu oddechowego:
Choroby.
- Przeciążenie wzroku na skutek:
pracy w godzinach nocnych, niedostatecznej widoczności, świateł innego pojazdu.
Skutki przeciążenia wzroku:
pieczenie i łzawienie oczu, zaburzenia ostrości widzenia, osłabienie wzroku.
- Stres spowodowany:
presją czasu, utrudnieniami w ruchu drogowym.
Skutki stresu:
agresja, choroby: serca, układu krążenia, psychiczne, bóle głowy, dolegliwości żołądkowe.
Praca na stanowisku kierowcy pojazdu ciężarowego niesie ze sobą wiele poważnych zagrożeń dla życia i zdrowia. W związku z powyższym każdy kierowca powinien zostać dokładnie zapoznany z zagrożeniami na jego stanowisku pracy i sposobami ochrony przed tymi zagrożeniami. Omówienie zagrożeń powinno nastąpić podczas szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy: podczas szkolenia wstępnego przed rozpoczęciem pracy, a następnie podczas szkoleń okresowych. Pracodawca zobowiązany jest do organizowania szkoleń bhp, podczas których pracownicy mają prawo uzyskać pełne informacje odnośnie czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych w miejscu wykonywania pracy. Ponadto pracodawca nie może dopuścić do pracy kierowcy bez orzeczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do wykonywania pracy.