Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, podczas instruktażu stanowiskowego pracownik powinien zostać zapoznany z:
– czynnikami środowiska pracy (niebezpiecznymi, szkodliwymi, uciążliwymi),
– ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą,
– sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować ww. czynniki,
– metodami bezpiecznego wykonywania pracy.
Instruktaż stanowiskowy musi być przeprowadzony przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy. Szkolenie powinno być prowadzone w formie instruktażu, na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez organizatora szkolenia.
Zgodnie z Załącznikiem nr 1 do Rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, podczas instruktażu należy w szczególności omówić:
– warunki pracy z uwzględnieniem elementów pomieszczenia pracy np. oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne,
– elementy stanowiska roboczego, np. pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, narzędzia, surowce i produkty,
– przebieg procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy,
– zagrożenia występujące przy określonych czynnościach na stanowisku pracy, wyniki oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposoby ochrony przed zagrożeniami oraz zasady postpowania w razie wypadku lub awarii,
– przygotowanie wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania.
Jednocześnie osoba prowadząca instruktaż powinna zaprezentować sposób wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. W dalszej kolejności pracownik powinien próbnie zrealizować zadania pod kontrolą instruktora, po czym samodzielnie wykonać pracę pod nadzorem wykładowcy. Instruktaż powinien zostać zakończony omówieniem i oceną wykonanych zadań.
Obowiązek odbycia instruktażu spoczywa na:
– pracownikach zatrudnionych na stanowiskach robotniczych oraz innych, na których występują narażenia na działanie czynników niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia,
– pracownikach przenoszonych na ww. stanowiska,
– uczniach odbywających praktyczną naukę zawodu oraz studentach odbywających praktykę studencką.
Należy pamiętać, że pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z tych stanowisk.
Instruktaż stanowiskowy należy przeprowadzić także w przypadku wprowadzenia na stanowisku pracy zmian warunków techniczno-organizacyjnych, głównie dotyczących:
– procesu technologicznego,
– organizacji stanowiska pracy,
– wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym lub niebezpiecznym dla zdrowia,
– wprowadzenia nowych bądź zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń.
Czas trwania instruktażu stanowiskowego uzależniony jest od przygotowania zawodowego pracownika, dotychczasowego stażu pracy, rodzaju pracy i zagrożeń występujących na stanowisku pracy, na którym pracownik ma być zatrudniony.
Instruktaż stanowiskowy może przeprowadzić wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Po zakończonym instruktażu stanowiskowym pracownik powinien zostać sprawdzony z wiedzy i umiejętności w zakresie bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy. Wynik egzaminu powinien być podstawą dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy.
Odbycie instruktażu stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.