Bezpieczeństwo w miejscu pracy jest bardzo ważne. Ochrona zatrudnionych jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym z przepisów prawa. Na właścicielach, kadrze zarządzającej spoczywa obowiązek eliminowania lub (przynajmniej) ograniczania czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych w miejscu pracy aby pracownicy wykonywali powierzone im zadania w warunkach nie zagrażających ich życiu i zdrowiu.
Nieakceptowalne są jakiekolwiek zaniedbania pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa pracy. W każdej firmie powinny być procedury oraz instrukcje bhp stanowiące ważny element zarządzania bezpieczeństwem. Braki w wyposażeniu zakładów pracy w podstawowe materiały zwiększające bezpieczeństwo, wpływają na liczbę popełnianych pomyłek, a tym samym na wzrost zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest również przeszkolenie pracowników w zakresie bhp. Szkolenie wstępne, czyli instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy powinno być przeprowadzone przed dopuszczeniem pracowników do pracy. Instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom zapoznanie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Natomiast instruktaż stanowiskowy ma na celu zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.
Brak szkoleń bhp jest uchybieniem w prawidłowym stosowaniu przepisów bhp.
Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. Wymóg ten ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa pracujących.
Ocena ryzyka zawodowego to:
– analiza zagrożeń występujących na konkretnym stanowisku pracy, które mogą spowodować uraz lub pogorszenie stanu zdrowia pracownika,
– oszacowanie ryzyka,
– określenie działań eliminujących lub ograniczających ryzyko zawodowe.
Każdy pracownik powinien zostać zapoznany z oceną ryzyka zawodowego związaną z wykonywaną przez niego pracą – przed dopuszczeniem do pracy.
W kształtowaniu bezpiecznego środowiska pracy ważna jest także redukcja stresu w miejscu pracy. Większość pracujących przeciążona jest ilością pracy, nadgodzinami, co z kolei powoduje napiętą atmosferę pomiędzy współpracownikami i szefem. Zmęczenie fizyczne i psychiczne wpływa na liczbę błędów w wykonywanej pracy. W celu regeneracji utraconych sił pracownikowi przysługuje prawo do korzystania z przerw w pracy:
– 15 minutowej płatnej przerwy w pracy, która jest wliczana do czasu pracy – dla pracownika zatrudnionego na umowę o pracę, który pracuje w wymiarze czasu pracy minimum 6 godzin dziennie,
– 5-minutowej przerwy po każdej przepracowanej godzinie – przysługuje tylko w przypadku, gdy praca przy komputerze wykonywana jest nieustanie przez godzinę; jeżeli do obowiązków pracownika należą także inne zadania, które nie są wykonywane przy komputerze, wtedy przerwa ta nie przysługuje; przepisy dopuszczają zlecenie pracownikowi przez pracodawcę innych prac po godzinie pracy przy monitorze – w takiej sytuacji pracodawca zwolniony jest z obowiązku udzielania 5 minutowej przerwy,
– dobowej, która wynosi co najmniej 11 godzin, tzn. że osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę może pracować maksymalnie 13 godzin w ciągu doby, np. pracownik pracuje od godziny 9.00 do 17.00, czyli jego doba pracownicza trwa do 9.00 dnia następnego, w tym czasie pracodawca musi zapewnić 11-godzinny odpoczynek, aby prawo pracownika do dobowego odpoczynku nie zostało naruszone może on wykonywać swoje obowiązki maksymalnie do godziny 22:00,
– tygodniowej, w każdym tygodniu (7 dni począwszy od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego) 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Czas 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego obejmuje co najmniej 11 godzin odpoczynku dobowego,
– urlop wypoczynkowy.
Pracownikowi przysługują także dodatkowe przerwy w czasie pracy:
– przerwa związana z badaniem okresowym,
– przerwa na szkolenie bhp,
– przerwa na karmienie dziecka piersią,
– przerwa dla osoby niepełnosprawnej,
– przerwa dla pracownika młodocianego,
Koszty ponoszone przez pracodawcę w związku z wyposażeniem miejsc pracy w procedury i instrukcje bhp, zorganizowanie szkoleń bhp, przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego, udzielanie przerw w pracy w tym urlopów wypoczynkowych są nieporównywalnie niskie z kosztami które ponosi:
– pracodawca, gdy dojdzie do wypadku w pracy: nadgodziny, zastępstwa, naprawy uszkodzonych sprzętów lub zakup nowych, odszkodowania;
– poszkodowany w wypadku pracownik i jego rodzina: koszty leczenia, rehabilitacji, utracone dochody.
Osoby pełniące funkcje kierownicze powinny zawsze mieć na względzie sprawy bezpieczeństwa. Interweniować w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia pracowników. Zwracać uwagę gdy łamane są przepisy bhp.
Zarząd powinien inwestować w nowoczesne, spełniające normy bezpieczeństwa sprzęty, maszyny, narzędzia, meble. W budżecie firmy powinny znaleźć się również środki na przegląd, konserwację i wymianę środków ochrony zbiorowej i indywidualnej.
Prawidłowo zaplanowane działania mające na celu eliminację zagrożeń w miejscu pracy, systematycznie i rzetelnie ich wykonywane i kontrola wpływają na poprawę bezpieczeństwa w firmie.
Bagatelizowanie przepisów Kodeksu Pracy oraz Rozporządzeń do Ustawy może skończyć się tragicznie i przysporzyć mnóstwa problemów zarówno pracownikom jak również pracodawcom.